Bồ bồ, một loại cây mọc hoang khá nhiều ở các tỉnh trong nước ta, còn được gọi với các tên chè cát, chè nội, nhân trần bồ bồ, là loại thuộc họ hoa mõm chó. Bồ bồ là một vị thuốc dân gian chữa các bệnh hoàng đản, viêm gan, tiểu vàng, tiểu đục và đặc biệt dùng cho phụ nữ sau sinh rất hay. 

Nhân trần bồ bồ là loại cây cỏ cao 15 – 70cm, thân hơi có lông, có rất nhiều cành từ gốc lên đến gần ngọn. Lá cây mọc đối có cuống. Phiến lá hình mác dàu, đầu nhọn, phía cuống hẹp lại, mép lá hơi khía tai bèo hay có răng cưa. Hoa bồ bồ có màu tím khá đẹp mắt, hoa nhỏ, cụm hoa hình cầu.Quả nang, trong đó có nhiều hạt nhỏ.

Toàn cây bồ bồ có tinh dầu thơm, và còn có chất flavonoid. Để dùng chữa bệnh thì người ta dùng gần như toàn bộ cây, bao gồm cả thân, cành, lá và hoa đều được đem phơi khô.

Một số bài thuốc Nam có sử dụng bồ bồ để chữa bệnh bạn có thể tham khảo:

– Viêm gan mạn tính: Bồ bồ 20; hạt ý dĩ 16g; chi tử, đinh lăng, hoài sơn, bạch biển đậu, rễ cỏ tranh, xa tiền tử, ngũ gia bì mỗi vị 12g. Đem sắc với nước uống mỗi ngày một thang.

– Xơ gan cổ chướng kèm chứng chảy máu: Bồ bồ 20g; rễ cỏ tranh, sa sâm, sinh địa, thạch hộc, xa tiền thảo, trạch tả mỗi vị 12g; chi tử 8g; hậu phác, trần bì, bán hạn chế mỗi vị 6g. Đem sắc với nước uống mỗi ngày một thang.

– Phụ nữ có kinh không đều, người hay mệt  mỏi, dễ cáu gắt, lượng kinh lúc đen bầm có hòn cục, lúc nhạt và loãng: Bồ bồ, ngải cứu, hương phụ mỗi vị 16g; ích mẫu 20g. Tất cả được đem sao vàng hạ thổ. Sau đó sắc uống mỗi ngày một thang.

– Phụ nữ có kinh không đều, người hay mệt  mỏi, dễ cáu gắt, lượng kinh lúc nhiều lúc ít, có kinh hay đau bụng dưới và đau lưng: Bồ bồ, hương phụ và rau sam mỗi vị 16g; ích mẫu, ngải cứu mỗi vị 20g; hoàng liên 12g. Tất cả được đem sao vàng hạ thổ. Sau đó sắc uống mỗi ngày một thang.

Trên đây đều là những bài thuốc đã được sử dụng và khẳng định có có hiệu quả rất tốt trong việc chữa bệnh. Ngoài việc sử dụng các loại thuốc cũng như phương pháp của y học hiện đại thì việc sử dụng những bài thuộc dân gian nhiều khi lại cho kết quả chữa bệnh bất ngờ.