Chè đắng mọc hoang ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Bắc Cạn, Hòa Bình và nhiều nhất là ở Cao Bằng, chúng mọc ở trên các núi đá vôi, gần khe suối. Người ta hái lá bánh tẻ của cây chè đắng để làm thuốc là chủ yếu. Lá được thu hái rồi đem về tãi mỏng, phơi hoặc sấy khô, khi dùng thì sao thơm lên.

Lá chè đắng có vị rất đắng, có thể nói là đắng hơn các loại chè khác, khi uống để lại vị ngọt hậu cuống họng, là một loại nước uống có tác dụng tăng lực, tiêu viêm, giải biểu. Việc pha nước chè đắng uống hằng ngày sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, đỡ mệt mỏi hơn, đầu óc cũng được giải tỏa, đó là những kinh nghiệm dân gian truyền lại. Bên cạnh đó, những nghiên cứu khoa học gần đây cũng chỉ ra rằng, lá chè đắng có tác dụng hạ huyết áp nhẹ, làm giảm lượng cholesterol trong máu, giải độc, bảo vệ gan, kích thích thần kinh nhưng lại không làm mất ngủ.

Với lá chè đắng thì có thể dùng nhiều dạng khác nhau, tất nhiên là ngoài việc dùng lá tươi hãm nước uống thì chúng ta còn có những cách làm khác như sau:

• Phơi lá cho khô, đem ủ mềm rồi cuộn tròn lại thật chặt như tổ sâu kèn, đống gói lại thành túi để dùng dần. Mỗi ngày lại lấy ra 1 – 2g, tương đương với 1 – 2 lá đã cuộn, cho vào ấm, rót nước sôi vào hãm để uống. Hâm đi hâm lại cho đến khi nước nhạt thì thôi.
• Lá chè đắng khô cũng được đem tán nhỏ ra, rây bột mịn rồi đóng và túi lọc, mỗi túi khoảng 0.5g bột. Cũng như các loại trà túi lọc khác, mỗi lần 1 túi để pha với nước sôi, mỗi ngày có thể uống 2 – 3 túi.
• Cũng có thể dùng kết hợp lá chè đắng với lá bạch quả, 2 thứ lấy 1 lượng bằng nhau, để nguyên củ lá hoặc tán bột khô đều được, mỗi lần dùng 1g để pha uống như uống nước trà. Cách làm này sẽ giúp tăng cường trí nhớ và tăng tuần hoàn máu.